कृ.उ.बा.स रूपरेषा

कृषी उत्पन्न बाजार समित्यांची रचना :

प्रत्येक बाजार समितीमध्ये पुढील प्रमाणे सदस्य असतील-

1. बाजार क्षेत्रात राहणारे (ज्यांची संबंधित मतदार यादीत नावे असतील आणि जे जिल्हाधिकारी किंवा जिल्हा उपनिबंधक यांनी याबाबतीत वेळोवेळी विनर्दिष्ट केलेल्या दिनाकांस एकवीस वर्षाहुन कमी वयाचे नसतील असे शेतकरी)

2. बाजार क्षेत्रास व्यापारी व अडते म्हणुन काम करण्यासाठी दोन वर्षाहुनही कमी नाही इतकया मुदतीची अनुज्ञप्ती धारण करणा-या व्यापा-यांनी निवडुन दिलेले सदस्य.

3. बाजार क्षेत्रात कृषी उत्पन्नावर प्रक्रीया करण्याचा किंवा त्याच्या खरेदी विक्रीचा धंदा करणा-या नोंदणीकृत कार्यालय त्याच बाजारक्षेत्रात असेल अशा सहकारी संस्थेचा सभापती.

4. बाजार क्षेत्र किंवा त्याचा मोठा भाग ज्या पंचायत समितीच्या अधिकारतेमध्ये असेल त्या पंचायत समिती सभापती / प्रतिनिधी

5. मुख्य बाजार ज्या स्थानिक प्राधिकारी संस्थेच्या अधिकारक्षेत्रामध्ये असेल (पंचायत समिती व्यतीरीक्त) त्या संस्थेचा अध्यक्ष / सरपंच / प्रतिनिधी.

6.संबंधित जिल्हयातील सहाय्यक निबंधक / उपनिबंधक तसेच सहाय्य्क वस्त्रोदयोग अधिकारी अथवा त्या ठिकाणी असलेले कृषी अधिकारी.

बाजार समितीला महाराष्ट्र कृषि खरेदी विक्री विकास व विनियमन अधिनियम 1963 त्याखालील नियम व उपविधी तिच्याकडे विहित केलेल्या सर्वशक्ती असतील व विहीत केलेली सर्व कार्ये तिने पार पाडली पाहीजेत. बाजार समितीने बाजार क्षेत्रात हा अधिनियम तदन्वये केलेले नियम व उपविधी यांचे उपबंध कार्यान्वीत करणे आवश्यक आहे.बाजार क्षेत्रात कृषि उत्पन्नाच्या खरेदी विक्री बाबतची संचालक , राज्य खरेदी विक्री मंडळ व राज्य शासन निर्देश देईल अशा सोयीची तरतुद करणे.बाजारावर देखरेख ठेवणे त्याचे संचालन व त्यावर नियंत्रण ठेवणे.

                  बाजार क्षेत्रातील कोणत्याही कृषि उत्पन्नाच्या खरेदी विक्रीच्या नियमनासाठी अथवा त्याच्या प्रयोजनासाठी आवश्यक असणारी इतर कामे करणे हे बाजार समितीचे कर्तव्य आहे व त्याकरीता त्यास महाराष्ट्र कृषि खरेदी विक्री विकास व विनियमन अधिनियम 1963 अन्वये तरतुद करण्यात येईल अशा शक्तीचा वापर करता येईल व अशा कर्तव्याचे पालन करता येईल व अशी कार्ये पार पाडता येईल तसेच पणन संचालक वेळोवेळी ठरवतील अथवा निर्देश देतील त्याप्रमाणे बाजार समितीने कार्ये करणे आवश्यक आहे. सदयस्थितीत 307 बाजार समित्या व 603 उपबाजार कार्यरत आहेत.