कापूस

कापूस

• हंगाम 2024-25 या वर्षाच्या हंगामासाठी केंद्र शासनाने कापूस या पिकासाठी आखुड धागा रु.7121/- व लांब धागा रु. 7521/- आधारभूत किंमत जाहीर केलेली आहे.
• हंगाम 2023-24 मध्ये सुरुवातीपासून कापसाचे दर हे हमीदरापेक्षा जास्त आहे.
• हंगाम 2021-22, 2022-23 व 2023-24 मध्ये सुरुवाती पासूनच बाजारपेठेत कापसाचे दर हे हमी दरापेक्षा जादाचे राहिल्याने कापूस उत्पादक पणन महासंघाने यावर्षी राज्यात हमी दराने कापूस खरेदी सुरु केलेली नाही.
• राज्यात खरीप हंगाम 2024-25 मध्ये 40.73 लाख हेक्टरवर कापसाचा पेरा झालेला आहे. (Krishi.maharashtra.gov.in या संकेत स्थळावरुन) मागील वर्षी 42.22 लाख हेक्टरवर कापसाचा पेरा झालेला होता.
• हंगाम 2024-25 मध्ये सीसीआय मार्फत राज्यात हमी दरावरील खरेदीसाठी 124 तालुक्यात 124 खरेदी केंद्र सुरु करण्यात आली आहे.  
•  दि. 23-09-2024 रोजी दिल्ली येथे वस्त्र मंत्रालय भारत सरकार येथे  मा. सचिव  वस्त्रोद्योग मंत्रालय यांचे अध्यक्षतेखाली झालेल्या सभेमध्ये  राज्यात शेतकऱ्यांच्या सोईच्या दृष्टीने सीसीआय मार्फत जादाचे 30 खरेदी केंद्र सुरु करणेबाबत सीसीआय ला विनंती करण्यात आली आहे.
• राज्यात चालु हंगाम 2024-25 मध्ये केंद्र शासनाचे नोडल एजंट सीसीआय मार्फत किमान आधारभुत दराने कापूस खरेदी करीता त्यांचे अकोला  शाखेमार्फत विदर्भात 61 कापूस खरेदी केंद्र व औरंगाबाद शाखे मार्फत 63 कापूस खरेदी केंद्रे अशी एकूण 124 कापूस खरेदी केंद्र सुरु करण्यात आली आहे.
• दि. 05-02-2025 अखेर अकोला शाखेमार्फत व औरंगाबाद शाखेमार्फत एकुण 1,33,24,243/- क्विंटल किमान आधारभूत दराने एफ.ए.क्यु प्रतिच्या चांगल्या कापसाची  खरेदी करण्यांत आली आहे.
•  कॉटन असोसिएशन ऑफ इंडिया यांचे दि. 21 ऑक्टोबर 2024 चे रिपोर्ट नुसार यंदा देशात मागील हंगामाच्या तुलनेत कापूस लागवड तब्बल  11% नी कमी  झाली  आहे. भारतात मागील वर्षीच्या कापूस लागवड 125.55 लाख हेक्टरच्या तुलनेत यावर्षी कापूस लागवड 112.90 लाख हेक्टर मध्ये झालेली आहे.
• उत्तर भारतातील कापूस लागवड मोठया प्रमाणात कमी झाली आहे. उत्तर भारत, महाराष्ट्र आणि गुजरात मध्ये काही भागत गुलाबी बोंड अळीचा प्रादुर्भाव झाला आहे. पावसामुळे  गुजरात आणि महाराष्ट्रात पीकाला मोठा फटका बसला. इतर  राज्यांमध्येही  पावसाने पीकाचे नुकसान झाले आहे. त्यामुळे भारतात यंदाही कापूस उत्पादन कमी  राहण्याचा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. भारतात मागील वर्षीच्या 325.21 लाख गाठी उत्पादनाच्या तुलनेत या वर्षी घट होऊन 302.25 लाख गाठी उत्पादन होण्याची शक्यता आहे.
•  हंगाम 2008-09 पासून कापूस पणन महासंघाने राज्य शासनाच्या निर्देशानुसार नाफेडशी करारनामा करुन केंद्रशासनाच्या किमान आधारभूत किंमतीनुसार राज्यात हंगाम 2013-14 पर्यंत कापूस खरेदी केलेली आहे. तदनंतर हंगाम 2014-15 ते 2023-24 मध्ये सीसीआयचे वतीने केलेल्या कापूस खरेदीचा संक्षिप्त आढावा मागिल  5 हंगामाचा खालील प्रमाणे आहे.

राज्यातील जिनिंग प्रेसिंग सहकारी संस्थाची माहिती  ( दि.31-3-2024 अखेर )

• राज्यात एकूण 245 सहकारी जिनिंग प्रेसिंग संस्था त्यापैकी 78 सहकारी जिनिंग प्रेसिंग संस्था

कार्यरत आहेत.

•  27 सहकारी जिनिंग प्रेसिंग संस्था बंद आहेत. 69 सहकारी संस्था अवसायनात असून 71 सहकारी

संस्थांची नोंदणी रद्द झालेली आहे.

• सहकारी जिनिंग प्रेसिंग संस्थांना रू.165.13 लाख शासकीय  भागभांडवल अदा केलेले आहेत.
• रू. 88.88 लाख शासकीय भागभांडवलाची परतफेड आहे.
•    रू. 77.26 लाख शासकीय भागभांडवल संस्थांकडून येणे बाकी.